بسم الله
أَحـْمـَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبـِى عـَبـْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنِّى لَأَرَى بَعْضَ أَصْحَابِنَا یَعْتَرِیهِ النَّزَقُ وَ الْحِدَّةُ وَ الطَّیـْشُ فـَأَغـْتـَمُّ لِذَلِکَ غـَمـّاً شـَدِیـداً وَ أَرَى مَنْ خَالَفَنَا فَأَرَاهُ حَسَنَ السَّمْتِ قَالَ لَا تَقُلْ حـَسـَنَ السَّمـْتِ فَإِنَّ السَّمْتَ سَمْتُ الطَّرِیقِ وَ لَکِنْ قُلْ حَسَنَ السِّیمَاءِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یـَقـُولُ سـِیـمـاهُمْ فِى وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ قَالَ قُلْتُ فَأَرَاهُ حَسَنَ السِّیمَاءِ وَ لَهُ وَقَارٌ فـَأَغْتَمُّ لِذَلِکَ قَالَ لَا تَغْتَمَّ لِمَا رَأَیْتَ مِنْ نَزَقِ أَصْحَابِکَ وَ لِمَا رَأَیْتَ مِنْ حُسْنِ سِیمَاءِ مَنْ خـَالَفـَکَ إِنَّ اللَّهَ تـَبـَارَکَ وَ تـَعـَالَى لَمَّا أَرَادَ أَنْ یـَخـْلُقَ آدَمَ خـَلَقَ تـِلْکَ الطِّیـنـَتَیْنِ ثُمَّ فـَرَّقـَهـُمَا فِرْقَتَیْنِ فَقَالَ لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ کُونُوا خَلْقاً بِإِذْنِى فَکَانُوا خَلْقاً بِمَنْزِلَةِ الذَّرِّ یـَسـْعـَى وَ قَالَ لِأَهْلِ الشِّمَالِ کُونُوا خَلْقاً بِإِذْنِى فَکَانُوا خَلْقاً بِمَنْزِلَةِ الذَّرِّ یَدْرُجُ ثـُمَّ رَفـَعَ لَهـُمْ نـَاراً فـَقـَالَ ادْخُلُوهَا بِإِذْنِى فَکَانَ أَوَّلَ مَنْ دَخَلَهَا مُحَمَّدٌ ص ثُمَّ اتَّبَعَهُ أُولُو الْعـَزْمِ مـِنَ الرُّسـُلِ وَ أَوْصـِیـَاؤُهـُمْ وَ أَتـْبـَاعـُهـُمْ ثُمَّ قَالَ لِأَصْحَابِ الشِّمَالِ ادْخُلُوهَا بِإِذْنِى فـَقـَالُوا رَبَّنـَا خـَلَقـْتَنَا لِتُحْرِقَنَا فَعَصَوْا فَقَالَ لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ اخْرُجُوا بِإِذْنِى مِنَ النَّارِ لَمْ تـَکـْلِمِ النَّارُ مـِنـْهـُمْ کـَلْمـاً وَ لَمْ تـُؤَثِّرْ فـِیهِمْ أَثَراً فَلَمَّا رَآهُمْ أَصْحَابُ الشِّمَالِ قـَالُوا رَبَّنـَا نـَرَى أَصـْحـَابـَنـَا قـَدْ سـَلِمـُوا فـَأَقـِلْنـَا وَ مـُرْنَا بِالدُّخُولِ قَالَ قَدْ أَقَلْتُکُمْ فـَادْخـُلُوهـَا فـَلَمَّا دَنـَوْا وَ أَصـَابـَهـُمُ الْوَهـَجُ رَجـَعـُوا فَقَالُوا یَا رَبَّنَا لَا صَبْرَ لَنَا عَلَى الِاحـْتـِرَاقِ فـَعـَصَوْا فَأَمَرَهُمْ بِالدُّخُولِ ثَلَاثاً کُلَّ ذَلِکَ یَعْصُونَ وَ یَرْجِعُونَ وَ أَمَرَ أُولَئِکَ ثـَلَاثـاً کـُلَّ ذَلِکَ یـُطـِیعُونَ وَ یَخْرُجُونَ فَقَالَ لَهُمْ کُونُوا طِیناً بِإِذْنِى فَخَلَقَ مِنْهُ آدَمَ قَالَ فَمَنْ کَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ لَا یَکُونُ مِنْ هَؤُلَاءِ وَ مَنْ کَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ لَا یَکُونُ مِنْ هَؤُلَاءِ وَ مَا رَأَیْتَ مِنْ نـَزَقِ أَصـْحـَابـِکَ وَ خـُلُقـِهـِمْ فـَمـِمَّا أَصَابَهُمْ مِنْ لَطْخِ أَصْحَابِ الشِّمَالِ وَ مَا رَأَیْتَ مِنْ حُسْنِ سِیمَاءِ مَنْ خَالَفَکُمْ وَ وَقَارِهِمْ فَمِمَّا أَصَابَهُمْ مِنْ لَطْخِ أَصْحَابِ الْیَمِینِ
اصول کافى ج : 3 ص : 17 روایة :2
ترجمه روایت شریفه :
عبد الله بن سنان گوید: بامام صادق (ع )
عرض کردم :من بعضى از اصحاب خود (شیعیان ) را مـى بینم که بیخردى و تندى و سبکى عارضش شود. از این جهت بشدت اندوهگین میشوم و مخالف خود (غیر شیعه ) را نیکو روش مى بینم .
فرمود: نیکو روش نگو، زیرا مقصود از روش طـریـقـه (کـیـش و مـذهـب ) اسـت ،
بـلکـه بـگـو نـیـکـو سـیـمـا،
زیـرا خـداى عـزوجـل مـیـفـرمـایـد: (((سـیـمـاى آنـهـا در رخـسـارشان از اثر سجده است 29 سوره 48 ـ)))
عرض کردم : او را نیکو سیماء و داراى وقار میبینم و از آن جهت اندوهگین میشوم .
فـرمـود: از سـبـکـى که در اصحابت و سیماء نیکى که در مخالفینت میبینى اندوهگین مباش ،
زیـرا خـداى تبارک و تعالى چون خواست آدم را بیافریند،
آن دو طینت را آفرید،
سپس آنها را دو نیمه کرد
و باصحاب یمین فرمود: باذن من آفریده شوید،
آنها مخلوقى گشتند مانند مـورچـگـان که میشتافتند
و باهل شمال فرمود: باذن من آفریده شوید،
آنها مخلوقى گشتند مـانـنـد مـورچـگـان کـه براه خود میرفتند (آهسته و کند میرفتند)
سپس براى آنها آتشى بر افـراشـت
و فـرمـود: باذن من بآن در آئید،
نخستین کسى که بآتش در آمد، محمد صلى الله عـلیـه و آله بـود،
سـپـس پـیـغمبران اوالولعزم دیگر و اوصیاء و پیروانشان از پى او در آمـدنـد
آنـگـاه بـاصـحـاب شـمـال فـرمود: باذن من بآن در آئید، گفتند: پروردگارا! ما را آفـریـدى تـا بـسـوزانى ؟! و نافرمانى کردند،
سپس باصحاب یمین فرمود: باذن من از آتـش خارج شوید، بى آنکه آتش بآنها جراحتى رساند و در آنها تاءثیرى گذارد (خارج شدند).
چون اءصحاب شمال آنها را دیدند، گفتند: پروردگارا! اصحاب خود را سالم میبینم ، از ما در گـذر و امـر فـرمـا داخـل شـویـم ،
فـرمـود: از شـمـا در گـذشـتـم ، داخـل شـویـد، چـون نـزدیـک رفـتـنـد و افـروخـتـگى آتش بآنها رسید، برگشتند و گفتند: پـروردگـارا! مـا بـر سـوختن صبر نداریم و نافرمانى کردند، تا سه بار ایشانرا امر بـدخـول فـرمـود، و در هـر سـه بار نافرمانى کردند و برگشتند
و آنها (یعنى اصحاب یمین ) را سه بار امر فرمود، هر سه بار فرمان بردند و بسلامت از آتش در آمدند.
سـپـس بـهـمـه آنـهـا فـرمـود: بـاذن مـن گـل شـویـد و آدم را از آن گـل آفـریـد،
پـس آنها که از این دسته باشند، از آن دسته نگردند و آنها که از آن دسته بـاشـند، از اینها نشوند (یعنى عاقبت اصحاب یمین سعادتمند و بهشتى گردند و اصحاب شمال با شقاوت دوزخى شوند)
و هر سبکى و بدخلقى که در اصحاب (شیعیان ) مى بینى از بـرخورد آنهاست با اصحاب شمال
و هر سیماى نیک و وقاریکه در مخالفینت مى بینى ، از بـرخـورد آنـهـاسـت بـا اصـحـاب یـمین (گویا مقصود از این بر خورد همان چسبندگى و آمیختگى اجزاء گل اولیه آنهاست با یکدیگر).